O Józefie, ukochany!

O Józefie ukochany!
Pod opieką Twoją rósł
Chleb żywota z nieba dany,
Tyś Go na swym ręku niósł.
Tyś Go w ziarnie pielęgnował,
By nakarmił ludzki głód.
Tyś nam ustrzegł i zachował
Ten miłości Bożej cud.
Dla Niego żyć, z Tobą Go czcić,
Gdzie chwały Swej On tai blask,
By wszystkim nam był Jezus Sam,
Ach uproś tę najdroższą z łask.

Tego, który w Nazarecie
Tobie powierzony był,
My strzeżemy na tym świecie.
Gdzie Majestat Boży skrył.
Twą miłością, sercem Twojem,
Ucz Jezusa wielbić tu,
Jak Ty, pracą, łzami, znojem,
Całem życiem służyć Mu!
Dla Niego żyć…

Niech z Ołtarza tajemnicy
Ponad całym światem już,
Z a król uje Syn Dziewicy,
Bóg Zbawiciel, Życie dusz!
W Sakramencie ukrytemu
Niech cześć odda cały świat,
Każde serce niech ku Niemu
Swej miłości niesie kwiat!
Dla Niego żyć…

Śpiewacy z Ruszkowa Pierwszego, Wielkopolska. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2019.

Szczęśliwy, kto sobie Patrona Józefa ma za opiekuna

Szczęśliwy, kto sobie Patrona
Józefa ma za Opiekuna.
Niechaj się niczego nie boi,
Gdy święty Józef przy nim stoi, nie zginie.

Idźcie precz, marności światowe,
Boście wy do zguby gotowe;
Już ja mam nad kanar słodszego.
Józefa, Opiekuna mego, przy sobie.

Ustąpcie, szatańskie najazdy.
Przyzna to ze mną człowiek każdy,
Że choćby i samo powstało
Piekło się na mnie zbuntowało, nie zginę.

Gdy mi jest Józef ulubiony
Obrońca od każdej złej strony;
On ci mnie ze Swojej opieki
Nie puści, i zginąć na wieki nie mogę.

Przeto Cię upraszam serdecznie.
Józefie święty, bym bezpiecznie
Mógł mieć zgon i lekkie skonanie,
I grzechów moich skasowanie przy śmierci.

Gdy mi zaś przyjdzie przed Sędziego
Stawić się, wielce straszliwego;
Bądźże mi, Józefie, przy sądzie,
Kiedy mnie Bóg sądzić zasiądzie, Patronem

Stanisław Fijałkowski z Chrzanowa, Lubelskie. „Jest drabina do nieba vol. 2”. wyd. In Crudo.

Zofia Granosik, Łęczyckie. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2018.
Śpiewacy z Ruszkowa Pierwszego, Wielkopolska. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2018.
Maria Siwiec, Radomskie. Nagranie Mariza.
Spiewaczka z Turnej. Nagranie:Pieśni do śmierci.

O jak fałszywe wszystko

O jak fałszywe wszystko na tym nędznym świecie,
nie masz tu nic stałego, wszyscy o tym wiecie.

Świat wiele obiecuje, rozkosze cukruje,
a na koniec każdemu ciemny grób gotuje.

I ja na sobie samej dziś tego doznałam,
oto z rodziną moją już się rozestałam.

Bóg to wszystko tak zrządził, mądrze rozporządził
i dotąd mi na świecie żyć tylko przysądził.

Żegnam cię [mój małżonku], przejęty żałobą.
Już z boskiego rozkazu rozłączam się z tobą.

Dziękuję ci z miłego towarzystwa twego,
gdy się już stąd wynoszę do kraju wiecznego.

Żegnam was, dziatki moje, z wami się rozstawam,
Bogu was pod opiekę ojcowską oddawam.

Na [ojca] pamiętajcie, Jezusa błagajcie
i przykazania święte wierni zachowajcie.

Żegnam was, krewni moi, przyjaciele,
żyłem z wami w przyjaźni i zgodnie lat wiele.

Śmierć ten węzeł rozcięła, od wszystkich mnie wzięła,
bo taka wola Boga Odwiecznego była.

Żegnam was, sąsiedzi i was też, sąsiadki,
śmierć mnie nieubłagana zaskoczyła zdradki.

Dziękuję wam za szczerość, za wszelaką miłość,
daj Boże, byście wieczną osiągli szczęśliwość.

Żegnam cię, zwierzchność moja, duchowa i świecka,
żegnam cię, mój pasterzu, ja – twoja owieczka.

Dzięki za nauczanie i napominanie,
oddajęć i za moje zbawienne staranie.

Żegnam cię, praco moja, moje pomieszkanie,
w którym mi było miłe z wami obcowanie.

Niech w nim święta swoboda panuje i zgoda,
a niech się w nim nie stanie żadna zła przygoda.

Żegnam was wszystkich wespół, którzy tu stoicie,
ciało moje na cmentarz martwe prowadzicie.

Światu nie zaufajcie, na śmierć pamiętajcie,
na wieczność poglądając, grzeszyć zaniechajcie.

Jeślim kogo obraził, odpuśćcie mi, proszę,
wszak ja już do Sędziego mój dekret odnoszę.

Ach, mój Jezu kochany, wspomnij na Twe rany,
niech mi każdy występek już będzie zamazany.

Krystyna Palmowska, Teresa Bartczak, Łeczyckie. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2021.

Zofia Stolarek, Janina Stolarek z Kadzi, Radomskie. „Jest drabina do nieba vol. 2” wyd. In Crudo.

Zmarły człowiecze

Zmarły człowiecze
Z tobą się żegnamy
Przyjmij dar smutny,
Który ci składamy.

Trochę na grób twój
Porzuconej gliny
Od twych przyjaciół
Sąsiadów, rodziny.

Powracasz w ziemię
Co matką twą była,
Teraz Cię strawi
Niedawno żywiła.

Tak droga każda
Którą nas świat wodzi
Na ten ubity
Gościniec wychodzi.

Niedługo bracie (siostro)
Z tobą się ujrzymy
Jużeś tam doszedł
My jeszcze idziemy.

Trzeba ci było
Odpocząć po biegu
Ty wstaniesz boś tu
Tylko na noclegu.

Boże ten zmarły
W domu Twym przebywał
U stołu Twego
Jadał, ciebie wzywał.

Na Twej litości
Polegał bezpieczny
Daj duszy jego
Odpoczynek wieczny.

Amen

Zofia Granosik, Joanna Gancarczyk, Joanna Skowrońska, Łęczyckie, Dolny Śląsk. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2021.

Śpiewacy z Olchówki, Grodzieńszczyzna. „Jest drabina do nieba vol. 2”, wyd. In Crudo.

Śpiewaczka z Sewerynowa. Nagranie: Pieśni do śmierci.
Śpiewaczka z Turnej. Nagranie: Pieśni do śmierci.
Władysława Nadolna, Zawitała, Lubelskie. Nagranie: Nasze korzenie.
Marian Sudoł, Munina, Podkarpacie. Nagranie: Muzuka Dawna w Jarosławiu.

O Świętym Mikołaju

Niech będzie Bóg nasz pochwalony w świętym Mikołaju,
Gdy w wszystkie niebieskie tryumfy do górnego kraju
Otwarta droga, kto się do Boga
Uda przez niego, dojdzie wiecznego
Portu szczęśliwego.

Wielkiemi Patryjarcho cudy wsławiony na świecie,
Zdradzieckie widziawszy obłudy w niewinności kwiecie;
Wnet czynisz dobrze, gdy rzucasz szczodrze
Trzy bryły złota, ażeby cnota
Jaśniała przed niebem.

Młodzieńcom odebrane życie, niewinność gdy widzi,
Mikołaj przywraca sowicie, tyrana zawstydzi,
Zrąbanych sztuki, dla swej nauki,
Prawdziwej wiary, Bogu ofiary,
Wolny przystęp czyni.

Kto tylko do jego opieki uda się serdecznie,
Ten nigdy nie zginie na wieki, żyć może bezpiecznie;
Przy jego pieczy w każdej mu rzeczy,
Szkoda się wróci, on zabezpieczy,
Obroni od złego.

Do ciebie cnót obrońco wielki, w dobytkach strażniku,
Z ufnością garnie się człek wszelki, sierot miłośniku,
Broń nas każdego przypadku złego,
Którzy do ciebie w każdej potrzebie,
Garniem się sieroty.

Ciebie Bóg obrał za Patrona wszelkiemu ludowi,
Wzywa cię każda świata strona obcy i domowi,
Abyś w ich sprawie pomógł łaskawie,
Stawał w obronie wielki Patronie,
Święty Mikołaju!

Śpiewacy z Ruszkowa i uczniowie z Poznania. Wielkopolska. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2021.

Cokolwiek w świecie jest, wszystko marność

Cokolwiek w świecie jest, wszystko marność,
Choćby mnie królewska doszła godność,
Wszystko zginie, świat przeminie,
Króla i Cesarza śmierć nie minie.

Nie masz już sławnego Cycerona,
Nie masz Absaloma i Samsona;
Ich to sława przykład dawa,
że wszystko na świecie śmierci strawa.

Bym miał mądrość króla Salomona,
Bym też był tak piękny jak Helena,
Piękność owa, mądra głowa
Od śmierci żadnego nie zachowa.

Choćbym się w cielesnej kochał krasie,
I ona się w szpetność zmieni w czasie;
Ach! niestała piękność ciała
Wczoraj się świeciła, dziś spróchniała.

Zmieni się cielesna, śliczna barwa,
Będzie z niéj plugawa śmierci larwa,
A z pięknego nic brzydszego
Nie masz nad człowieka umarłego.

Ten, co cię za życia umiłował,
Ręce twoje mile, twarz całował,
Już z daleka nos zatyka,
Twarz, oczy odwraca, precz ucieka.

Bym nad wszystkich ludzi był bogaty
Drogie z srebra, złota nosił szaty,
Ze wszystkiego kosztownego
Śmierć mnie ogołoci mizernego.

Najlepiej, zaprawdę, Bogu służyć,
Chcąc w niebie stałego dobra użyć;
Niesłychane, nieprzebrane
W niebiesiech radości zgotowane.

Już ci dziękuję małżonko moja (Już ci, już dziękuję, małżonku mój),
Jezus niech będzie pociecha twoja (Pan Jezus niech będzie Opiekun twój),
Za posługi, i usługi,
Któreś mi czyniła (Które żeś mi czynił) przez czas długi.

I was, me dziatki, Bogu oddaję,
Na zawsze się z wami tu rozstaję,
Pomagajcie modlitwami
Oraz przy Mszy świętéj błaganiami.

Polecam Ci, Jezu, duszę moję,
Racz przyjąć pokorną prośbę moję,
By Cię chwalić, wiecznie sławić,
Proszę Cię, Jezu mój, racz mnie zbawić.
Amen.

Zofia Granosik, Łęczyckie. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2018.

Jan Cytryniak z Kochowa, Powiśle Maciejowickie. „Jest drabina do nieba 2.” wyd. In Crudo.

Monodia. Nagranie: Sluchaj Uchem 2011.
Śpiewacy z Kocierzewa, Łowickie. https://soundcloud.com/izbicki1975Nagranie Zespół Jerycho 2014.

Barbaro Święta, Perło Jezusowa!

Barbaro Święta, Perło Jezusowa!
Ścieżko do nieba grzesznikom gotowa,
Wierna przy śmierci Patronko smutnemu,
Konającemu.

Źródło czystości obmyte na wieki,
Nie wypuszczaj mnie z twej świętej opieki.
Ty mnie przygotuj na drogę wieczności.
W świętobliwości.

Spraw, by mój Jezus był obrońcą moim,
W życiu i zgonie, tak jako był twoim;
Niech duszę moją w niebie z twej pomocy
Z sobą zjednoczy.


Twój i mój Jezus w świętym Sakramencie,
Niech mnie nakarmi w ostatnim momencie;
Ostatnie słowo: Jezus i Maryja,
Niech mnie nie mija.

W Ranach najsłodszych, w Męce Jego drogiej,
Zakryj mnie, Panno, od szatańskiej trwogi;
Abym umierał dobrze z Twej obrony,
Nieustraszony.

Bym mą od piekła zabezpieczył duszę,
Najbardziej w ten czas, kiedy konać muszę;
Barbaro droga, oddajże ją Bogu
W niebieskim progu.

Komuż bezpieczniej duszę swą polecę,
Jak Tobie? A Ty Jezusowi w ręce
Oddaj, o Perło, drogo zapłacona,
Krwią odkupiona.

Szczęście to wielkie przy mej śmierci będzie,
Gdy Jezus z Matką Najświętszą zasiądzie,
Przy konającym. Ty ocieraj moje
Śmiertelne znoje.

A tak wesoło konając zawołam,
I ducha mego w ręce Bogu oddam,
Gdy przy mnie staniesz wraz z Jezusem twoim,
 A Sędzią moim.

Barbaro święta uproś godne życie,
Bym mógł opłakać złości me sowicie;
Po dobrej śmierci z świętymi mieszkanie,
Daj Jezu Panie.

Bronisława Chmielowska, Kresy, Dolny Ślask. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2014.
Zofia Granosik, Łęczyckie. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2019.
Śpiewacy z Ruszkowa Pierwszego, Wielkopolska. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej.

Śpiewacy z Zaprudzia, Grodzieńszczyzna. „Jest drabina do nieba 2.” wyd. In Crudo.

Śpiewacy z Ugoszcza. Nagranie: Pieśni do śmierci.
Śpiewaczka z Turnowa. Nagranie: Pieśni do śmierci.
Władysława Nadolna, Zawitała, Lubelskie. Nagranie: Nasze korzenie.

A,a,a przyszła godzina

A, a, a, przyszła godzina.
O, godzino opłakana,
Przez wszystkich spraktykowana
Żyjących.

B, b, b, umieć tę prośbę.
Żyć pobożnie i cnotliwie,
W łasce Bożej umierać (sprawiedliwie),
Umierać.

C, c, c, nikt tego nie chce.
Nie mysleć o pokucie,
Ani o piekielnej hucie
Na świecie.

D, d, d, już idę w drogę.
Swej krainy nie wiadomo,
Ludzkim zmysłom nieznajomo,
Nikomu.

E, e, e, cóż wtedy rzeknę.
Wyrok śmierci umrzeć każe,
Czas codziennie kreski maże,
Toż tu śmierć.

F, f, f, przelał Chrystus krew.
Dla wszystkich ludzi zbawienia,
Bo wyrwał od potępienia
Każdego.

G, g, g, już żyć nie mogę.
Co dzień śmierć się do mnie zbliża,
Bojaźnią swą mnie przeraża
Straszliwo.

H, h, h, za nic uciecha.
Trąbią mi: – gra przeraźliwa,
Że śmierć przyjdzie, to prawdziwa
Nowina.

I, i, i, śmierć z kosą goni.
A podobno i w tej chwili,
Kompas się na świecie chyli,
Czas umrzeć.

K, k, k, każdego człeka
Ten wyrok nie minie,
Jutro albo później i mnie
Czas umrzeć.

L, l, l, mówi Stworzyciel.
W rajum cię stworzył wiecznego;
Tyś nie słuchał głosu mego,
Toć umrzesz.

Ł, ł, ł, przeciwnie diabeł
Krąży jako lew ryczący,
Rad, aby każdy żyjący
Był w piekle.

M, m, m, tego ja nie wiem,
Niegodnym, znać na tem świecie,
Czyli w zimie, czyli w lecie
Mam umrzeć.

N, n, n, tylko dzień jeden,
Którego tu umrzeć muszę,
Co wypędza z ciała duszę
Mojego.

O, o, o, straszna godzino,
Za co mnie przerażasz trwogą,
Swą pamięcią, albo czego
Nie zmienisz.

P, p, p, jako skorupę,
Tak z grzechowej śmierci kości,
Wszystkie członki i wnętrzności
W proch pójdą.

R, r, r, Śmierć oficer
Już stoi z mieczem przede mną
Wymówić się, już daremno
Nie wolno.

S, s, s, balsamy i leż!
Szykują do namaszczenia
Ciała, do grobu kładzenia,
Pogrzebu.

T, t, t, duszę sierotę
Nikt po śmierci nie ratuje,
Nie wie, jak tam lamentuje
Za grobem.

U, u, u, czas iść do grobu,
Zostać nie dadzą nikomu,
Wynoszą na marach z domu
Każdego.

W, w, w, nie chcą zastawu.
Bym dał wór złota za życie,
Nie przyjmą to, co myślicie,
Musi umrzeć.

X, x, x, stoi krucyfiks.
Oddajże się Bogu w ręce,
Miej nadzieję w Jego męce,
Nie zginiesz.

Y, y, y, sypią mogiły.
Albo walą kamień srogi,
Nie odkupi klejnot drogi
Od śmierci.

Z, z, z, koniec życia wnet.
Już śmierć mi duszę wygania,
Nie dba na prośby, płakania,
Koniec już.

Olga Chojak, Dolny Śląsk. Melodia i tekst od Jana Wnuka, Lubelskie. Nagranie prywatne 2021.
Władysława Nadolna, Zawitała, Lubelskie. Nagranie: Nasze korzenie.

Żegnam cię mój świecie wesoły

Żegnam cię, mój świecie wesoły,
już idę w śmiertelne popioły.
Rwie się życia przędza, śmierć mnie w grób zapędza.
Bije pierwsza godzina.

Żegnam Was, rodzice kochani,
znajomi krewni i poddani.
Za łaskę dziękuję, z opieki kwituję.
Bije druga godzina.

Żegnam Was, mili przyjaciele,
mnie pod głaz czas grobowy ściele.
Już śmiertelne oczy sen wieczny zamroczy.
Bije trzecia godzina.

Żegnam Was, królowie, książęta,
cieszcie się w swem szczęściu panięta.
Ja służyć nie mogę, wybieram się w drogę.
Bije czwarta godzina.

Żegnam Was, mitry i korony,
czekajcie swoich rządców, trony,
ja w progi grobowe zniżać muszę głowę.
Bije piąta godzina.

Żegnam Was, pozostali słudzy,
tak moi, jako też i drudzy.
Idę w śmierci ślady bez waszej parady.
Bije szósta godzina.

Żegnam was, przepyszne pokoje,
już w wasze nie wejde podwoje.
Już czas mej żałobie dał gabinet w grobie.
Bije siódma godzina.

Żegnam was, pozostałe stroje,
już o was bynajmniej nie stoję.
Mól – będzie posłanie, robak – kołdrą stanie.
Bije ósma godzina.

Żegnam was, wszystkie elementa:
żywioły, powietrze, ptaszęta.
Już was nie zobaczę, w dół grobowy skaczę.
Bije dziewiąta godzina.

Żegnam was, niebieskie planety,
do swojej musze dążyć mety,
innym przyświęcajcie, mnie dokonać dajcie.
Bije dziesiąta godzina.

Żegnam was, najmilsze zabawy,
wewnętrzne powierzchowne sprawy.
Już nie wolno będzie jeść, pić na urzędzie.
Bije jedenasta godzina.

Żegnam was, godziny minione
momenta i dni upłynione.
Już zegar wychodzi, indeks nie zawodzi,
do wiecznego spania śmierć duszę wygania.
Bije dwunasta godzina.

W niektórych rejonach w zwrotce jedenastej:
Żegnam was godziny cukrowe
Momenta i dni kanarowe

Zofia Granosik, Łeczyckie. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2021.

Jan Wnuk ze Zdziłowic, Lubelskie. „Jest drabina do nieba vol. 2”. wyd. In Crudo.

Śpiewacy z Kocierzewa, Łowickie. Nagranie Zepół Jerycho 2014.
Maria Siwiec, Radomskie. Nagranie Mariza 2014.
E. Sinkiewicz, Grodzieńszczyzna. Nagranie: Niakrasava A., Baczewski P. Pełny zapis tekstu, transkrypcja nutowa na stronie Nasty Niakrasavej.
Grupa śpiewacza z Sekłaka, Mazowsze. Nagranie Pieśni do śmierci.
Władysława Nadolna, Zawitała, Lubelskie. Nagranie: Nasze Korzenie.
Adam Strug, Bartosz Izbicki, Monodia. Mazowsze. Nagranie: Monodia.
Jerycho. Na podstawie piesni z kocierzewia. Nagranie Jerycho.
Śpiewacy z Adampola. Nagranie: Piesni do śmierci.
Śpiewaczka z Sewerynowa. Nagranie: Piesni do śmierci.
Śpiewaczka z Turnej. Nagranie: Piesni do śmierci.

Już idę do grobu

Już idę do grobu smutnego, ciemnego,
Gdzie będę spoczywać aż do dnia sądnego,

Gdzie możni królowie swe kości składają,
Książęta, panowie, w proch się obracają

W tę podróż odchodzę, nie biorę nic z sobą,
W postaci okrytej śmiertelną żałobą,

Tylko cztery deski, licha biała szmata,
Toć cała wysługa mizernego świata

Już słońce, księżyc świecić mi przestaną;
Robactwo, zgnilizna, te przy mnie zostaną.

Gdzie mądry Salomon podział się z mądrością?
Gdzie Krezus, Aswerus z swoja wspaniałością

Gdzie Samson tak silny. Gdzie mężna Judyta?
Gdzie mocny Herkules? Niech się kto chce, pyta!

W jaskiniach pod ziemią śmierć wszystkich ukryła;
Toć samo dziś ze mną nędznym uczyniła

Już od was odchodzę i żegnam się z wami,
Ojcze, matko, razem z bracią i siostrami;

Żegnam się z córkami, syny, pasierbami,
Z całą familiją i przyjaciołami

Żegnam się z tobą, małżonku (o) kochany (a),
Dziękuję żeś był (a) w życiu mem wybrany (a);

Ja cię tu oddaje boskiej opatrzności,
A sam już odchodzę do strasznej wieczności

Żegnam się dziś z wami, wy zdrowi zostańcie,
A o duszy mojej nie zapominajcie

Łaskawym się sąsiadom dziękuję stokrotnie,
Że tu na mój pogrzeb przybyli ochotnie

Niech wszystkim Bóg płaci zdrowiem i fortuną
Nagradza i wspiera niebieską koroną.

Otrzyjcie łzy z oczów, utajcie żałości,
Życzcie mi pokoju w niebieskiej światłości

Zofia Granosik, Łęczyckie. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2018.
Stanisława Naspińska, Wiązownica, Podkarpacie. Nagranie Muzyka Dawna w Jarosławiu.
Sinkiewicz E, Sopoćkinie, Grodzieńszczyzna. Nagranie Niakrasava A., Baczewski P. Pełny tekst piesni w gwarze oraz transkrypcja w nutach na stronie Nasty Niakrasavej.
Śpiewacy z Ruszkowa Pierwszego, Wielkopolska. Nagranie prywatne Joanny Skowrońskiej 2018.