Kategoria: życząca

Chodzi Maniusia po pokoiku

Chodzi Maniusia po pokoiku
róży kwiat, hej róży kwiat
świecą jej gwiazdy, chwali ją każdy
kawalerowie, cały świat
hej cały świat

Buciki na ni, niby na pani
Jasio dał, hej Jasio dał
bo się w niej wiernie zakochał

Chodzi Maniusia po pokoiku
róży kwiat, hej róży kwiat
świecą jej gwiazdy, chwali ją każdy
kawalerowie, cały świat
hej cały świat

Sukienka na ni, niby na pani
Jasio dał, hej Jasio dał
bo się w niej wiernie zakochał

Chodzi Maniusia po pokoiku
róży kwiat, hej róży kwiat
świecą jej gwiazdy, chwali ją każdy
kawalerowie, cały świat
hej cały świat

Welonik na nij niby na pani
Jasio dał, hej Jasio dał
bo się w niej wiernie zakochał

Chodzi Maniusia po pokoiku
róży kwiat, hej róży kwiat
świecą jej gwiazdy, chwali ją każdy
kawalerowie, cały świat
hej cały świat

Jasieńko dla nij niby dla pani
sam się dał, hej sam się dał
bo się w niej wiernie zakochał

Stanisław Fijałkkowski, Chrzanów, Roztocze, Lubelskie. Nagranie Stowarzyszenie Dziezictwo Podlasia 2016.

Hejże Gospodarzu

Hejże Gospodarzu,
dumowy szafarzu
Nie bondź tak uospały
każ nam dać gorzały
[ Dobryj z alembika
I do nij piernika
Hej kolynda, kolynda :]

Hejże Gospodyni 
domowa mistrzyni
Każ upiyc kiełbaskę
i dać masła faskę
[A jeśliś nie sknyra
Daj i kopę syra
Hej kolynda, kolynda

Joanna Szaflik, Sieradzkie. Melodia i tekst za j. Spaleniak z Kaliskiego. Nagranie prywatne 2021.

Alom besper

Alom besper, alom besper rozgloryja,
Wczoraj była mizonija, dziś dobry wieczór.
Dobry wieczór, szczodry wieczór,
A dajże nam Królu Niebieski dziś dobry wieczór.
My temu królowi, odkupicielowi,
złoto mirrę i kadzidło ofiarowali.
Złoto, mirrę i kadzidło jest w rękach kapłana
by te mirrę oznaczało te męki pana.
Gospodarzu, gospodyni,
A idźże ty do komory ukrój słoniny.
Wleź na fase, zdejm kiełbasę,
będzimy cię pamiętali tak długie czasy.
Suchej marchwii ani rzepy nie bierzemy,
za to panie gospodarzu nie dziekujemy.
Grochu misę, ciele łyse, to weźmiemy
za to panie gospodarzu podziekujemy.
A dajże nam, nie żałuj nam talara bitego,
będziemy cię pamiętali roku drugiego.

Olga Chojak, Joanna Skowrońska, melodia i tekst od Bronisławy Chmielowskiej, Dolny Śląsk, przesiedlonej z Kresów (lwowskie).

Alom besper – prawdopodobnie od szalom vesper, czyli dobry wieczór, co sugeruje także dalszy ciąg pieśni.

W rajskim ogródku rosła lilija

W rajskim ogródku rosła lilija
A któż ją sadził? – Panna Marynia.
Jak sadziła, tak sadziła
Tak liliji podliwała
Panna Marynia.

I przyszedł do nij tatunio jeji
– Daj mi Maryniu kwatek z liliji.
– Nie dam, nie dam ni kwiateczka,
Bo mi uschnie lilijeczka
Ja ją sadziła
Boga prosiła.

I przyszła do nij mamunia jeji
– Daj mi Maryniu kwatek z liliji.
– Nie dam, nie dam ni kwiateczka,
Bo mi uschnie lilijeczka
Ja ją sadziła
Boga prosiła.

I przyszedł do nij braciszek jeji
– Daj mi Maryniu kwatek z liliji.
– Nie dam, nie dam ni kwiateczka,
Bo mi uschnie lilijeczka
Ja jo sadziła
Boga prosiła.

I przyszedł do nij najmilszy jeji
– Daj mi Maryniu kwatek z liliji.
– Zabierz, zabierz do kwiateczka,
Juz nie uschnie lilijeczka
Tobie sadziłam
Boga prosiłam.

Bronisława Chmielowska, Dolny Śląsk, Kresy. Nagrania terenowe Joanny Skowrońskiej.

Po nagabok

Po nagabok panie gospodarzu do ciebi
Prosił ci Pan Jezus na poradeńke do siebi
Obiecał ci sto kop żyta na polu
A dajże ci Boże, szczęścia i zdrowia
W Twoim domu!

Po nagabok pani gospodyni do ciebi
Prosił ci Pan Jezus na poradeńke do siebi
Obiecał ci sto kop pszenicy na pol’u
A dajże ci Boże, szczęścia i zdrowia
W Twoim domu!

Po nagabok panie gospodarzu do ciebi
Prosił ci Pan Jezus na poradeńke do siebi
Obiecał ci sto kop siana na łące
A dajże ci Boże, szczęścia i zdrowia
Twojej żonce!

Bronisława Chmielowska, Kresy, Dolny Śląsk. Nagranie prywatne 2014.
Pieśni Odzyskane, Dolny Śląsk. Pieśń od Bronisławy Chmielowskiej z Kresów przesiedlonej na Dolny Śląsk.

Kolędowanie / scenariusz

Scenariusz kolędniczy na bazie tradycyjnego kolędowania w Łęczyckim za: J. P. Dekowski, Z. Hauke, Folklor Ziemi Łęczyckiej, wyd. COMUK, Warszawa 1981. Kolędnicy dołożyli fragmenty o turoniu w 2020 r. Teksty i melodie zaczerpnięte od przesiedleńców z Kresów na Dolny Śląsk.

BABA
Witam was tu zgormadzeni,
dobrej wieści upragnieni.
Radość, radość niebywała
nowa światłość nam nastała!

ANIOŁ
Gloria, gloria in excelsis Deo!
A oto ja anioł boży, niechaj sie nikt nie trwozy,
bo dziś w miasteczku Betlejem
wesoła nowina,
bo Panna czysta porodziła Syna.

DIABEŁ
Ja wysłannik Belzebuba, będę kusił ród Jakuba
Już pół świata obleciałem, dziwne cuda tam widziałem,
rzeki płoną, mówią woły, tam gdzie miasto – dzis som doły,
ognim zieją stare góry, nad Betlejem czarne chmury.

WSZYSCY – śpiew na melodię Kłap kozuniu
Kłap turoniu do chaty, do chaty bo gospodarz bogaty
Kłap turoniu za piecyk, za piecyk czy tam nie ma dzieweczek
Kłap turoniu do portfela, do portfela zrobisz ze mnie milionera
Kłap turoniu do garnka, do garnka bo tam będzie niespodzianka

Tańcował turoń między diabłami, aż sie przewrócił do góry nogami.

Sabina, Kalina Skowrońskie, Dolny Śląsk. Na melodie z Kresów.

SCENKA cucenia turonia byla zazwyczaj improwizowana. Podsuwano mu ciastka, cukierki, zwykle za trzecim razem wstawał.

WSZYSCY
Idź turoniu do domu, do domu nie zawadzaj nikomu
bo ci babka wypiła kwas, wypiła kwas idź turoniu bo już czas.

BABA
Zacny gospodarzu, domowy szafarzu
Mówią żeś bogaty, dej nam dwa dukaty,
Abo kiełbasy dwą pęta, bo już ida święta.

WSZYSCY
Za kolędę dziękujemy,
zdrowia szczęścia winszujemy
i będziemy rozgłaszali dobrzy ludzie dużo dali!

Sabina, Kalina Skowrońskie, Dolny Śląsk.

Węcej o kolędowaniu przeczytasz tutaj.

Hej nam hej, panie gospodarzu

Kolęda życząca dla gospodarza.

Hej nam hej, panie gospodarzu, pani gospodyni, hej nam hej!
Hej nam hej, coś my wam powimy i rozweselimy, hej nam hej!
Hej nam hej, na waszym ugorze złoty płużek orze, hej nam hej!
Hej nam hej, sam Pan Jezus chodzi święty Józef wodzi, hej nam hej!
Hej nam hej, najświętsza panienka śniadanieczko nosi, hej nam hej!
Hej nam hej, śniadaneczko nosi pana Boga prosi, hej nam hej!
Hej nam hej, chodźże miły panie chodźże na śniadanie, hej nam hej!
Hej nam hej, jak se pośniadamy, to se pogadamy, hej nam hej!
Hej nam hej, jak se pośniadali, tak se pogadali, hej nam hej!
Hej nam hej, będzie tu pszeniczka, sama ozimiczka, hej nam hej!
Hej nam hej, będą tutaj kłosy pod same niebiosy, hej nam hej!
Hej nam hej, będzie tu kopeczek jak w niebie gwiazdeczek, hej nam hej!
Hej nam hej, będą tu kosiarze same gospodarze, hej nam hej!
Hej nam hej, będą gwiozdareczki same panieneczki, hej nam hej!
Hej nam hej, będą tu grabiarze same młodzieniarze, hej nam hej!
Hej nam hej, będzie tu snopeczek jak w niebie gwiazdeczek, hej nam hej!
Hej nam hej, pozwozimy snopy do ty nowy szopy, hej nam hej!
Hej nam hej, snopy pozwozimy, ludziom wypłacimy, hej nam hej!
Hej nam hej, dajże biały złoty z ty swoi ochoty, hej nam hej!
Hej nam hej, a bójcie się Boga ukrajcie piroga, hej nam hej!

Stanisława Latawiec, Michalina Mrozik, Janina Bieńko, Stefania Gołąb, Dolny Śląsk, Jugosławia. „W domu Kidów” wyd. Fundacja Ważka.

Niejedna dziewczyna

Niejedna dziewczyna u swojej mamusi róży kwiat, hej róży kwiat

Służą jej panowie, my kawalerowie, cały świat, hej cały świat

Chusteczka na niej jakby na pani, ja to dał, hej ja to dał

Bo żem się w nij wiernie zakochał, hej pod winem, tam pod wineczkiem zielonym

Sukienka na niej jakby na pani, ja to dał, hej ja to dał

Bo żem się w nij wiernie zakochał, hej pod winem, tam pod wineczkiem zielonym

Trzewiczki na niej jakby na pani, ja to dał, hej ja to dał

Bo żem się w nij wiernie zakochał, hej pod winem, tam pod wineczkiem zielonym

Pończoszki na niej jakby na pani, ja to dał, hej ja to dał

Bo żem się w nij wiernie zakochał, hej pod winem, tam pod wineczkiem zielonym

Korale na niej jakby na pani, ja to dał, hej ja to dał

Bo żem się w nij wiernie zakochał, hej pod winem, tam pod wineczkiem zielonym

Stanisława Latawiec, Dolny Śląsk, Jugosławia. „W domu Kidów” wyd. Fundacja Ważka.

Kolęda dunajowa, łącząca funkcję składania życzeń: zdrowia i szczęścia, z funkcją zalotów. Jest to przedłużenie szczodraków i podłazów. Kolędować moga chłopcy dziewczynom, jak i dziewczęta chłopcom. Kolędy do panny czy kawalera śpiewano podczas zimy w południowo – wschodnich regionach Polski. Natomiast na północnym wschodzie śpiewa się je na wiosnę. „Poetyka kolędy życzącej tkwi korzeniami w starej symbolice, stąd uderzająca wielowymiarowość i pojemność znaczenia motywów: złoto jest oznaką bogactwa i zarazem niezniszczalnego sacrum życia; jabłko jest owocem jabłoni i wyrazem miłości gotowej do oddania się drugiemu człowiekowi; chłopca do dziewczyny koń niesie w znaczeniu zbliżenia się w przestrzeni fizycznej, jak i żywego rwącego pragnienia. (…)Wielka woda – dunaj jest żywiołem symbolizującym w kulturze ludowej potencjalność, początek, i koniec wszystkiego, siłą dającą życie, regenerującą i oczyszczającą. Od nazwy dunaj – wielkiej, żywej wody – kolędowanie w okolicach Biłgoraja nazywa się dunajowaniem, za piesni dunajowymi”. J. Bartmiński, Kolędowanie na Lubelszczyznie, PTL 1986.

Niech gospodarz wesół będzie

Z Bogiem, z Bogiem już idziemy, za kolędę dziękujemy!
Niech wam da Bóg szczęście, zdrowie i majątek w waszym domie!
Wiwat! Wiwat!
Teraz idziem w imię Pańskie, otworzą się wrota rajskie!
Przez narodzenie Jezusa, będzie w niebie wasza dusza
Królowała!
Niech gospodarz wesół będzie, co nas przyjął po kolędzie.
Jemu za to dobre lato i wesoła podróż za to!
Wiwat! Wiwat!

Stanisława Latawiec, Dolny Śląsk, Jugosławia. „W domu Kidów”, wyd. Fundacja Ważka.

Sabina, Kalina Skowrońskie, Dolny Śląsk. Nagranie 2021.

Iszła Hanusia

Iszla Hanusia krajem Dunaju, ja za nią

Hejże ja za nią, za Hanusieńką kochaną

Na Hanusieńce śliczna chusteczka, kto jej dał

Hejże ja jej dał, bom się w niej wiernie zakochał

Na Hanusieńce śliczne korali, kto jej dał

Hejże ja jej dał, bom się w niej wiernie zakochał

Na Hanusieńce śliczna bluzeczka, kto jej dał

Hejże ja jej dał, bom się w niej wiernie zakochał

Na Hanusieńce śliczny gorsecik, kto jej dał

Hejże ja jej dał, bom się w niej wiernie zakochał

Na Hanusieńce śliczny fartuszek, kto jej dał

Hejże ja jej dał, bom się w niej wiernie zakochał

Na Hanusieńce śliczne buciki, kto jej dał

Hejże ja jej dał, bom się w niej wiernie zakochał

Kolęda dunajowa, łącząca funkcję składania życzeń: zdrowia i szczęścia, z funkcją zalotów. Jest to przedłużenie szczodraków i podłazów. Kolędować moga chłopcy dziewczynom, jak i dziewczęta chłopcom. Kolędy do panny czy kawalera śpiewano podczas zimy w południowo – wschodnich regionach Polski. Natomiast na północnym wschodzie śpiewa się je na wiosnę. „Poetyka kolędy życzącej tkwi korzeniami w starej symbolice, stąd uderzająca wielowymiarowość i pojemność znaczenia motywów: złoto jest oznaką bogactwa i zarazem niezniszczalnego sacrum życia; jabłko jest owocem jabłoni i wyrazem miłości gotowej do oddania się drugiemu człowiekowi; chłopca do dziewczyny koń niesie w znaczeniu zbliżenia się w przestrzeni fizycznej, jak i żywego rwącego pragnienia. (…)Wielka woda – dunaj jest żywiołem symbolizującym w kulturze ludowej potencjalność, początek, i koniec wszystkiego, siłą dającą życie, regenerującą i oczyszczającą. Od nazwy dunaj – wielkiej, żywej wody – kolędowanie w okolicach Biłgoraja nazywa się dunajowaniem, za piesni dunajowymi”. J. Bartmiński, Kolędowanie na Lubelszczyznie, PTL 1986.

Bronisława Chmielowska, Dolny Śląsk, Kresy. „Stare pieśni” wyd. Fundacja Ważka.
Pieśni Odzyskane, Dolny Śląsk. Z koncertu na 25. lecie RCKL.